پنجشنبه، 9 فروردین 1403
  
تاریخ ایجاد: 1392/06/03
تاریخ ویرایش: 1392/09/26
تعداد بازدید: 9057
امتیاز: 1 از 5 (2 رای)
  • گروه: جاذبه های فرهنگی و هنری
  • عنوان: باغ و گورستان ظهیرالدوله
  • ناحیه: ناحیه 3
  • محله: امازاده قاسم
  • نشانی: محله امامزاده قاسم، میدان قدس، خیابان دربند، خیابان ظهیرالدوله، پلاک 3.
  • تلفن: تلفن سرایداری: 22712177
  • پست الکترونیک:
  • وب سایت:
  • مساحت:
  • متولی: سایر موارد
مشخصات
مساحت تقریبی این گورستان 4300 مترمربع می‌باشد. درب کوچک و قدیمی گورستان با تزئینات خاص خود، در انتهای کوچه خودنمایی می‌نماید. در سر درب آن كاشيكاري شکسته‌ای وجود دارد که بر روی قسمت بجا مانده از آن، عبارات آرامگاه صفا، ظهيرالدوله، تاریخ 1317 و همچنین یک تصویر از دو تبر و کشکول دیده می‌شود که نمادي از اعضاي انجمن اخوت است كه به اهل صفا مشهور شدند. اهل صفا افرادي تحصيلكرده از خاندان قاجاري و طبقات اشرافي بودند كه در جلسات علي‌خان ظهيرالدوله موسس انجمن به تلمذ می‌نشستند. در محوطه گورستان دو ساختمان قرار دارد یک ساختمان دو طبقه در مجاورت درب ورودی محل سکونت سرایدار مجموعه است و دیگری مکانی است که جنبه عبادتگاه و خانقاه داشته است. در مقابل ایوان ساختمان مقبره تعدادی از صوفی‌ها قرار دارد.
حیاط مجموعه به دو بخش کلی تقسیم می‌شود. درختان زیادی در مجموعه قرار دارد که آنجا را به باغی کوچک تبدیل کرده است. دو طرف مسیر ورودی و همچنین در جای جای حیاط آرامگاه، درخت‌های بلند و قدیمی قرار دارد. حیاط شرقی کوچک‌تر از حیاط غربی است و بیشتر مقبره افراد نظامی است ولی در بخش حیاط غربی، بسیاری از مقبره‌های افراد مشهور در فرم‌های گوناگون وجود دارد که از آن میان، مقبره‌های رهی معیری، محمد تقی بهار و ایرج میرزا نظر مراجعان را به خود جلب می‌کند. تعداد دیگری از قبور در این مجموعه دارای سایبان‌ها و فرم‌های خاص هستند که روح الله خالقی و سلطان عبدالله (فرزند نصرت‌الدين ميرزا سالارالسلطنه و نوه ناصرالدين شاه قاجار) نیز از این دسته هستند. البته به طور کلی سنگ‌های قبور افراد در حال تخریب هستند و بسیاری از آن‌ها شکسته است.
موضوع و پیشینه

گورستان ظهیرالدوله، گورستان کوچکی است، که بسیاری آن را شبيه "آرامگاه پرلاشز فرانسه" می‌دانند، چندین تن از چهره‌های مشهور و سرشناس ایران مانند هنرمندان، شاعران، روزنامه نگاران و... در آن مدفونند.
ریشه نامگذاری این گورستان تدفین "علی خان ظهیرالدوله" در آن است. ظهیرالدوله که زمانی وزیر تشریفات خاصه بود، بعدها جامه فقر و درویشی به تن کرد و به همراه مریدانش خانقاهی در شمیران بنا کرد که پس از مرگ، او را در همانجا دفن کردند (8 تیر 1303) و از آن روز به بعد هم نام آن آرامگاه ظهیرالدوله شد.
از آنجا که ظهیرالدوله مورد قبول اکثر طبقات اجتماعی بود، بسیاری از هنرمندان، سیاستمداران و دانشمندان وصیت کردند که در این آرامگاه دفن شوند. تا اینکه از سال‌های 1340 به بعد دفن اموات در این مجموعه ممنوع شد اما تا سال‌ 50 با اجازه نامه خاص و آن هم به صورت محدود، افراد دیگری در این گورستان دفن شدند. آخرین تدفین در آرامگاه ظهیرالدوله در سال 1359 انجام شده است. با وجود آنکه غلامحسین بنان وصیت کرده بود که مایل است در گورستان ظهیرالدوله به خاک سپرده شود، در سال 1364 اجازه دفن او در این گورستان را ندادند. گورستان ظهیرالدوله در سال 1378 توسط سازمان ميراث فرهنگى و گردشگرى استان تهران و با شماره 2001 در فهرست آثار ملى کشور جای گرفت.

ریشه جذابیت

اصلی‌ترین جاذبه یک گورستان را می‌توان در شهرت افراد مدفون جستجو کرد. از گروه شاعران مدفون در این گورستان می‌توان به محمدتقی بهار، ایرج میرزا، فروغ فرخزاد، رهی معیری و حسین مسرور اشاره کرد. در بسیاری از اوقاتی که برای بازدید تعیین شده، عده‌ای بر روی مزار فروغ در حال خواندن شعرهای او صدای بلند هستند. خوانندگان مشهور مدفون در ظهیرالدوله، سیدحسین طاهرزاده، قمرالموک وزیری و داریوش رفیعی هستند. تعداد موسیقیدانان و نوازندگان معروف مدفون در این گورستان زیاد است و همگی جزو اساتید محسوب می‌شوند، که از آن میان می‌توان به غلامحسین درویش، ابوالحسن صبا، حبیب الله سماعی، حسین تهرانی، حسین هنگ آفرین، حسین یاحقی، مرتضی محبوبی، روح الله خالقی، ابراهیم منصوری، نورعلی خان برومند و حسین صبا اشاره کرد.
علاوه بر هنرمندان، از مشاهیر سایر گروه‌ها نیز افرادی در این گورستان دفن شده‌اند که از اهالی مطبوعات می‌توان به محمد مسعود و منوچهر مهران، از ورزشکاران به مهندس توفیق جهانبخت (قهرمان کشتی جهان) از نظامیان عالی رتبه سرلشکر احمد نخجوان، سپهبد احمد وثوق، سپهبد چنگیز وشمگیر، سرلشکر حسن بقایی، سرتیپ حیدرقلی پسیان، سپهبد مرتضی یزدان پناه از نمایندگان مجلس ابراهیم افخمی، ابوالحسن ملکی، ارسلان خلعتبری، از وزیران علی اصغر پورهمایون، مجید آهی و سیدمهدی فرخ و سایر زنان و مردان سرشناس از قبیل سید حسن تقی زاده، شمس الضحی نشاط، گیلان تاج افخم ابراهیمی، طوبی آزموده، و صادق صادق؛ نام برد که روزگاری شهرت داشته و اکنون در ظهیرالدوله روی در نقاب خاک کشیده‌اند.

زمان مناسب بازدید

روزهای پنج شنبه، شش ماه اول: ساعت 9 تا 17 شش ماهه دوم سال: ساعت 9 تا 16

راه های دسترسی

بهترین مسیر برای دسترسی به این گورستان میدان قدس و خیابان دربند است. در میانه راه خیابان ظهیرالدوله در سمت شرق خیابان دربند قرار دارد.

جای پارک

عصر پنجشنبه‌، پیدا کردن جای پارک در خیابان ظهیرالدوله کمی مشکل است ولی می‌توانید با فاصله و در کوچه‌های منتهی به ظهیرالدوله (محمدی و افروز)، اتومبیل خود را پارک کنید.

دسترسی با وسایل حمل و نقل عمومی

تاکسی: در میدان قدس سوار ماشین‌های "خط قدس- نخجوان- امامزاده قاسم" شده و در مقابل گورستان و یا تقاطع خیابان ظهیرالدوله پیاده شوید.
برای رسیدن به میدان قدس می‌توان از مترو تجریش استفاده کرد که ایستگاه پایانی آن در میدان قدس واقع شده و یا از اتوبوس‌ها و تاکسی‌های منتهی به آن میدان و همچنین با چند دقیقه پیاده از تاکسی‌ها، مینی‌بوس‌ها و اتوبوس‌های منتهی به میدان تجریش استفاده کرد.

همجواری های پیاده

تكيه بالای تجريش، تكيه پایین تجريش، امامزاده صالح، بازار سنتی تجریش، بازار قائم، مجتمع تجاری تندیس، باشگاه بدنسازی جوان

  • Currently 1/5 Stars.
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5

ارسال


برای ارسال به چندین آدرس ایمیل،
آنها را با کاما جدا نمایید.
Add from my address book
ارسال

12
35.81215
51.43328
گروه: جاذبه های فرهنگی و هنری
عنوان: باغ و گورستان ظهیرالدوله
ناحیه: ناحیه 3
نشانی: محله امامزاده قاسم، میدان قدس، خیابان دربند، خیابان ظهیرالدوله، پلاک 3.
آخرین بروز رسانی: 1392/09/26
عنوان:
مشخصات:
ریشه جذابیت:
امکانات رفاهی: